Nieuwe luchtkwaliteitsindex aangepast aan de strengere WGO-advieswaarden
PERSBERICHT, 25 oktober 2022
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) verstrengde vorig jaar op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten de advieswaarden voor verschillende luchtvervuilende stoffen waaronder het veelbesproken stikstofdioxide (NO2). Dit heeft een impact op de Belgische luchtkwaliteitsindex BelAQI die gebruikt wordt om de bevolking te informeren over de actuele luchtkwaliteit. De BelAQI-index is namelijk gebaseerd op de oude advieswaarden uit 2005. De drie gewesten in België hebben dan ook beslist om de BelAQI-index aan te passen aan de nieuwe advieswaarden van de WGO. De nieuwe index zorgt voor een strengere beoordeling van de luchtkwaliteit maar weerspiegelt beter de impact op de gezondheid van de lucht die we inademen. De nieuwe index wordt toegepast vanaf de eerste week van november 2022.
Waarover gaat het?
Om de luchtkwaliteit op de korte termijn (dagelijks/uurlijks) op een eenvoudige manier te beoordelen, maken de drie gewesten in België gebruik van een luchtkwaliteitsindex, de BelAQI-index. In deze index worden de concentraties van verschillende verontreinigende stoffen in de omgevingslucht samengevoegd tot één representatief getal.
Hoe wordt de BelAQI-index berekend?
De BelAQI-index is een getal van 1 tot 10 waarbij 1 staat voor een “uitstekende” luchtkwaliteit en 10 staat voor een “uitermate slechte” luchtkwaliteit. Om de index te bepalen, berekenen we de concentratie van PM2.5 (dit is fijn stof met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer), PM10 (fijn stof met een diameter kleiner dan 10 micrometer), stikstofdioxide en ozon. Voor elk van deze vier stoffen bepalen we welke score ze behalen op de concentratieschaal van 1 tot 10. Het hoogste getal van die vier stoffen wordt dan meteen ook het cijfer van de globale BelAQI-index.
Waarom een nieuwe BelAQI-index?
In september 2021 verstrengde de WGO de advieswaarde voor fijn stof (PM2.5 en PM10), stikstofdioxide en ozon. Op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten schat de WGO dat nadelige gezondheidseffecten van luchtvervuiling zich voordoen bij lagere concentraties dan eerder werd ingeschat. De WGO paste om die reden de bijhorende risico-inschattingen aan.
In het licht van deze nieuwe kennis en aanbevelingen, beslisten de drie gewesten in België (vertegenwoordigd door de Vlaamse Milieumaatschappij, Leefmilieu Brussel en l’Agence wallonne de l’air et du Climat) om de BelAQI-index aan te passen.
Hoe werkt de nieuwe BelAQI-index?
We behouden de schaal van 1 tot 10, maar we verlagen (verstrengen) de waarden voor die 10 concentratieklassen. Als de index lager is dan 6, betekent dit dat de door de WGO aanbevolen advieswaarden om de bevolking te beschermen tegen de kortetermijneffecten van luchtvervuiling worden nageleefd. Als de index lager is dan 3 worden zelfs de advieswaarden voor de lange termijn gerespecteerd.
De door de intergewestelijke cel voor het leefmilieu (IRCEL) ontwikkelde index wordt gebruikt om het grote publiek continu te informeren over de luchtkwaliteit via de websites en smartphone applicaties van de verschillende gewestelijke milieu-administraties.
Wordt de luchtkwaliteit nu slechter met de nieuwe index?
In vergelijking met de oude BelAQI-index zullen er dus meer dagen voorkomen met een hogere (slechtere) beoordeling.
Dit betekent echter niet dat de luchtkwaliteit op zich erop achteruitgaat. Integendeel, we stellen vast dat de luchtkwaliteit al verschillende decennia verbetert. Het betekent wel dat het gezondheidsrisico bij gelijke concentraties nu hoger wordt ingeschat dan voorheen.
Om de negatieve gevolgen van luchtvervuiling op de gezondheid verder te verminderen, hebben de drie gewesten luchtkwaliteitsplannen met ambitieuze doelstellingen geformuleerd.
Meer informatie over de nieuwe BelAQI-concentratieklassen en de beoordeling vindt u hier: Nieuwe BelAQI index — Nederlands (irceline.be)
Meer info:
Pascale Hourman
Frans Fierens
Stéphane Cools
Katrien Smet