De Zenne heeft een nieuwe huurder
Een bever bezoekt regelmatig de rivier ten noorden van Brussel
Persbericht, 29 november 2024
Met zijn platte staart en lange tanden is hij onmiddellijk herkenbaar. Een bever heeft zijn intrek genomen ten noorden van Brussel, waar de Zenne sinds 2021 opnieuw zichtbaar is. De blootlegging van de rivier op deze locatie en de aanleg van natuurvriendelijke voorzieningen, onder leiding van Leefmilieu Brussel, werpen dus hun vruchten af. De natuur eist geleidelijk aan haar rechten weer op.
Sinds enkele maanden vermoedden experten van Leefmilieu Brussel zijn aanwezigheid. Benjamin Thiebaux, van het departement ‘Blauwe Netwerk’: “Sinds enkele maanden zien we sporen op boomstammen en kenmerkende sneden in bomen. Omdat de bever voornamelijk ’s nachts actief is, hebben we op de site automatische infraroodcamera's geïnstalleerd. Pas een paar dagen geleden konden we het dier eindelijk filmen en fotograferen. De nieuwe bewoner is inderdaad een Europese bever, het grootste knaagdier op ons continent”.
Tot het einde van de middeleeuwen kwam de bever in heel Europa voor, maar in de 19e eeuw verdween hij, vooral in België. Hij werd uitgeroeid omdat hij werd bejaagd voor zijn pels en vlees, maar ook voor zijn castoreum, de olieachtige, geurige substantie die hij afgeeft om zijn territorium te markeren. Deze substantie wordt gebruikt in parfums. Dankzij herintroducties kwam deze uitstekende zwemmer in de jaren 1990 terug naar de Belgische rivieren, na een afwezigheid van ongeveer 2 eeuwen. De soort breidt zich snel uit. Enkele duizenden individuen hebben zich in ons land gevestigd, ook in stedelijke gebieden. Ook het Brussels Gewest telt nu minstens één ‘gevestigd’ exemplaar.
Deze herhaalde en regelmatige aanwezigheid gedurende meerdere maanden is ongekend in de hoofdstad. Dit is niet de enige waarneming in het Brussels Gewest. Boswachters van Leefmilieu Brussel hebben de voorbije maanden ook meermaals sporen van bevers waargenomen in het Zoniënwoud. Deze bevers zijn waarschijnlijk op doorreis.
De bever is een beschermde diersoort. Het is verboden om hem te doden, te schaden door bijvoorbeeld voortplantingsplaatsen of zijn natuurlijke habitat te vernietigen, of om exemplaren in bezit te hebben, te vervoeren, te verkopen of te kopen.
De bever, bondgenoot van de biodiversiteit
Zijn aanwezigheid is goed nieuws voor de biodiversiteit en de gezondheid van onze ecosystemen. Door bomen om te hakken en waterreserves aan te leggen om zich te voeden en zijn burcht en dammen te bouwen, kan deze vierpotige ingenieur openingen in bossen creëren. Soms kan hij zelfs oppervlaktes onder water zetten of echte vijvers aanleggen. Dit creëren van wetlands is bevorderlijk voor de ontwikkeling van soorten als salamanders, amfibieën en libellen. Deze laatste voeden weer andere soorten zoals roofvogels en ooievaars. Dammen zorgen ook voor natuurlijke zuivering van oppervlaktewater en afvloeiend water. Toch is de aanwezigheid van bevers niet altijd zonder nadelen: neergehaalde bomen en mogelijke overstromingen zijn de grootste ongemakken.
In het geval van de Zenne zijn deze risico's onwaarschijnlijk. De stroming, die snel en sterk kan variëren, verkleint de kans op het ontstaan van een dam over de breedte van de rivier aanzienlijk.
Is zijn aanwezigheid tijdelijk of blijft hij hier voor langere tijd? De tijd zal het leren. Leefmilieu Brussel volgt de situatie op de voet, bekijkt hoe het gebied in harmonie met de nieuwe bewoner kan worden beheerd en is waakzaam voor de eventuele overlast die deze komst met zich mee kan brengen.
De natuur eist haar rechten op
Vooral dankzij de heropening van de Zenne ten noorden van Brussel en de vergroening van de site, keren flora en fauna terug naar het gebied. Het bewijs hiervan is de komst van deze bever. De werkzaamheden dragen ook bij tot een toename van de populaties huiszwaluwen, vissen en hagedissen. Ook is er een impact op de kwaliteit van het water in de Zenne.
Voor meer informatie:
Judith Verbist