De Lage-emissiezone verbetert de luchtkwaliteit in Brussel
De laatste monitoring van Leefmilieu Brussel toont een vermindering aan van bepaalde vervuilende stoffen en, voor de eerste keer, een daling tot 30% van NO2 langs de hoofdwegen sinds 2018
Persbericht, 7 december 2023
Luchtvervuiling is een groot probleem voor de volksgezondheid in Brussel. Volgens het laatste rapport van het Europees Milieuagentschap veroorzaakte blootstelling aan PM2,5, NO2 (stikstofdioxide) en O3 (ozon) alleen al 5330 vroegtijdige sterfgevallen in België in 2020. Blootstelling aan vervuilende stoffen is ook verantwoordelijk voor ziekten en gezondheidskosten voor de samenleving. In de hoofdstad is de meeste luchtvervuiling afkomstig van het wegverkeer. Om dit probleem te bestrijden, heeft het Gewest in 2018 een Lage-emissiezone (LEZ) ingevoerd. Het laatste rapport van de LEZ, opgesteld door Leefmilieu Brussel, toont aan dat de uitstoot van NO2 langs de hoofdwegen van de hoofdstad met 30% verminderde sinds haar invoering. Vergelijkbare en grotere verminderingen werden waargenomen voor andere verontreinigende stoffen. Door, geleidelijk, de meest vervuilende voertuigen van de weg te halen, levert de LEZ een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit en de gezondheid van de Brusselaars.
Impact op het wagenpark en de luchtkwaliteit
De LEZ zorgt voor een radicale verandering van het wagenpark de hoofdstad: tussen juni 2018 en september 2022, is het aandeel van dieselvoertuigen op de weg bijna gehalveerd. Bovendien zorgde de laatste mijlpaal, die in 2022 van kracht werd (een verbod op euro 4-dieselauto's, -bestelwagens en -(mini)bussen), ervoor dat de laatste generatie dieselvoertuigen die niet systematisch een roetfilter hebben, (bijna allemaal) van de weg verdwenen. Het resultaat: een aanzienlijke verbetering van de milieuprestaties van het wagenpark, met een daling van de uitstoot van NOx, PM2.5 en zwarte koolstof met respectievelijk 31%, 30% en 62%.
Voor het eerst sinds de invoering van de LEZ, werden verminderingen in NO2-concentraties tot 30% berekend voor de drukste wegen. Deze modellering werd uitgevoerd door de UCLouvain en gefinancierd door Bloomberg Philantropies.
Het meetnet van Leefmilieu Brussel, dat de reële concentraties van vervuilende stoffen meet, bevestigt deze vaststellingen. In 2022 voldeden alle stations voor het derde jaar op rij aan de Europese jaarnorm van 40 µg/m³ voor NO2. De gemeten concentraties blijven echter ver boven de waarde van 10 µg/m³, die wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze concentraties rechtvaardigen de inspanningen om de gezondheid van de inwoners te beschermen, nu en in de toekomst.
Vooruitzichten en begeleidende maatregelen
Tegen 2030 wil het Brussels Gewest de WHO-norm bereiken, en de naleving van de Europese normen waarborgen op het hele grondgebied. Het Gewest zal de LEZ geleidelijk aan verscherpen tot 2035.
De volgende LEZ-mijlpaal, in 2025, zal ook niet alleen gelden voor euro 5 diesel-en euro 2 benzine auto's, maar ook voor vrachtwagens, gemotoriseerde tweewielers, driewielers en vierwielers. Deze mijlpaal zal een positief effect hebben op de uitstoot van NOx. De wagens, die vanaf deze fase nog mogen rijden, zullen 40% minder NOx uitstoten dan de verboden voertuigen. Dit zal ook een positief effect hebben op fijnstof, vooral voor dieselvoertuigen. De uitfasering van alle voertuigen met verbrandingsmotor, met uitzondering van vrachtwagens en bussen, is gepland voor 2035.
Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu en Klimaatverandering: "Het recht van de Brusselaars om schone lucht in te ademen is een van mijn prioriteiten. In Brussel verbetert de LEZ de kwaliteit van de lucht die we elke dag inademen. Volgens recente analyses kunnen we met de geleidelijke afschaffing van auto's 110 vroegtijdige sterfgevallen per jaar en 300 miljoen euro aan gezondheidszorgkosten vermijden. Ik wil dat deze overgang naar minder vervuilende mobiliteit rekening houdt met de situatie van alle Brusselaars, vooral de meest kwetsbaren. Daarom ontwikkelen de regering en ik het openbaar vervoer en ondersteunen we huishoudens en bedrijven die kiezen voor duurzamere mobiliteit.”
Om de implementatie van de LEZ te ondersteunen, stelt het Brussels Gewest een aantal begeleidende maatregelen voor:
- Bijna 20% van de gewestelijke begroting wordt elk jaar geïnvesteerd in de verbetering van het aanbod, de kwaliteit en de frequentie van het regionaal openbaar vervoer.
- De Brussel'Air-premie is verhoogd en biedt tal van alternatieven voor de auto voor huishoudens die hun voertuig hebben opgegeven.
- De LEZ-bonus stimuleert de aankoop van minder vervuilende bestelwagens voor micro- en kleine bedrijven.
- Facilitators adviseren bedrijven en particulieren bij hun overgang naar duurzamere mobiliteit.
- 4.000 oplaadpunten voor elektrische voertuigen zijn beschikbaar in Brussel, zodat de meeste huishoudens een oplaadpunt hebben binnen 150 meter van hun huis. Er worden een reeks projectoproepen georganiseerd om de ontwikkeling van oplaadpunten, duurzame logistieke projecten, minder vervuilende taxi's en meer inclusief autodelen aan te moedigen.
Over het wereldwijde programma voor schone lucht van Bloomberg Philanthropies
Bloomberg Philanthropies leidt 's werelds meest ambitieuze programma voor schone lucht. Het doel van dit programma is de luchtkwaliteit verbeteren door stadsprojecten en partnerschappen met overheden en nationale organisaties te ondersteunen. In 2018 kondigde Bloomberg Philanthropies haar steun aan voor het Love My Air-programma van Denver. Dit programma zette hyper lokale luchtkwaliteitssensoren in op lokale publieke scholen in Denver en maakte de gegevens beschikbaar. Dit om inwoners en stadsleiders te helpen bij het beheren van de luchtkwaliteit. Sinds 2019 heeft Bloomberg Philanthropies samengewerkt met Londen en Parijs - door essentiële informatie over goedkope luchtkwaliteitssensoren te verstrekken en bewustmakingscampagnes te lanceren om het grote publiek tot actie aan te zetten. Breathe Cities, ondersteund door een investering van 30 miljoen dollar van Mike Bloomberg, bouwt voort op het succes van dit werk en op andere partnerschappen voor schone lucht van Bloomberg Philanthropies met Brussel, Jakarta, Milaan, Warschau en andere overheden over de hele wereld.
Meer informatie
Judith Verbist
Alban Brian