.png)
De Brusselse LEZ pakt de luchtkwaliteit aan
Verdere vooruitgang nodig om de uitdagingen van 2030 aan te gaan
Persbericht, 17 december 2024
De monitoring van Leefmilieu Brussel 2024 toont eens te meer aan dat de lage-emissiezone (LEZ) een doeltreffend instrument is om de luchtkwaliteit in het Brussels Gewest te verbeteren en een belangrijke bijdrage levert aan de gezondheid van de Brusselaars.
De LEZ: een positieve impact op de luchtkwaliteit
Door veranderingen in de samenstelling van het wagenpark blijven de emissies van het verkeer dalen. Sinds het begin van de LEZ is, uitgaande van een constant verkeersvolume, de uitstoot van het wegvervoer gedaald met:
| 2018-2022 | 2018-2023 |
Stikstofoxide- NOX | 31% | 36% |
Fijnstof - PM2.5 | 30% | 31% |
Black carbon | 62% | 65% |
In dezelfde periode zijn dalingen in NO2-concentraties tot 30% berekend voor de drukste wegen. Tussen 2018 en 2022 was dat 25%. Deze modellering werd uitgevoerd als onderdeel van een project van de UCL (Université Catholique de Louvain) dat gefinancierd werd door Bloomberg Philanthropies. Het netwerk van meetstations voor luchtkwaliteit bevestigt deze bevindingen. In 2023 voldeden de metingen van de 13 meetstations voor het vierde jaar op rij aan de jaarlijkse Europese norm van 40 µg/m³ voor NO2.
Evolutie van de gemiddelde NO2-concentratie (2018-2023)
Bron: SIRANE-model in het kader van een project van de UCL (Université Catholique de Louvain) dat gefinancierd werd door Bloomberg Philanthropies (2023)
Luchtvervuiling: er is nog werk aan de winkel
Volgens het laatste IRCELINE-rapport, van 2023, was luchtvervuiling verantwoordelijk voor heel wat vroegtijdige sterfgevallen in het Brussels Gewest: 400 sterfgevallen in het Brussels Gewest werden in verband gebracht met de blootstelling aan fijnstof (PM2,5), 179 met de concentraties stikstofdioxide (NO2) en 180 met de blootstelling aan ozon (O3). Er moet worden opgemerkt dat bepaalde vroegtijdige sterfgevallen verband houden met de blootstelling aan meerdere van deze verontreinigende stoffen tegelijk.
Hoewel de norm van 40 µg/m³ voor NO2 wordt nageleefd in het primaire meetnet voor de luchtkwaliteit (13 stations beheerd door Leefmilieu Brussel), wijzen citizens science-meetprojecten in het secundaire meetnet op overschrijdingen op bepaalde plaatsen in het Gewest in de buurt van het verkeer. Er moeten ook inspanningen worden geleverd om te voldoen aan de toekomstige Europese norm voor NO2 tegen 2030 (20µg/m³), en nog meer voor de waarde van 10 µg/m³ die wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). Vorig jaar voldeden immers slechts 5 van de 13 meetstations aan de nieuwe Europese norm, maar ze bleven ruim boven de lagere waarde die wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).
De mijlpaal van 2027, die oorspronkelijk gepland was voor 2025, zal bijzonder belangrijk zijn om de NO2-concentraties verder te doen dalen en het Brussels Gewest op schema te brengen om aan de toekomstige verplichtingen te voldoen. Dit zal niet alleen gelden voor euro 5 diesel- en euro 2 benzinewagens, maar ook voor vrachtwagens, tweewielers, gemotoriseerde driewielers en vierwielers. De voertuigen die in 2027 zullen worden verboden, zijn verantwoordelijk voor meer dan 40% van de NOx-uitstoot van het vervoer en voor een aanzienlijke hoeveelheid fijnstof.
Modellen tonen aan dat de mijlpalen van 2028 en 2030 ook nodig zullen zijn om het Gewest in staat te stellen tegen 2030 te voldoen aan de toekomstige Europese norm van 20 µg/m³ voor NO2 voor het hele grondgebied.
Nieuwe afwijkingen
Ondanks het uitstel van de mijlpaal van 2025, zullen er nieuwe afwijkingen van kracht worden op 1 januari 2025. Deze zullen meer ondersteuning bieden aan de burgers die dat nodig hebben.
Voertuigen en personen waarop de nieuwe uitzonderingen betrekking hebben:
- Mensen die een parkeerkaart voor personen met een beperking hebben (voor het gezinsvoertuig). Het zal niet langer nodig zijn om een RVV-status (verhoogde tegemoetkoming in de kosten voor gezondheidszorg) te hebben of om een aangepaste auto te hebben om van een afwijking te kunnen genieten.
- Ouders van wie het kind houder is van een speciale parkeerkaart omwille van zijn of haar handicap. Deze nieuwe uitzondering is bedoeld om een oplossing te bieden aan ouders die niet samenwonen. Vanaf nu zullen beide ouders gebruik kunnen maken van deze uitzondering.
- Zij die die door hun ziekenfonds erkend zijn als mantelzorger met sociale rechten. Deze nieuwe afwijking is bedoeld voor mensen die een familielid helpen dat in een situatie van afhankelijkheid verkeert door zijn of haar leeftijd, gezondheidstoestand of handicap.
Alle informatie vindt u terug via: www.lez.brussels
Judith Verbist